شینگل و تایل

زیر ساخت سقف شیبدار:

زیر ساخت سقف شیبدار: همان طور كه توضيح داده شد،  پوششهاي شيبدار معمولاً روي خرپا قرار مي‌گيرند و خرپا مي‌تواند فلزي يا چوبي باشد… علاوه بر آن در برخي از موارد اين پوششها روي سقفهاي بتني يا طاق ضربي نيز قرار مي‌گيرند. جزئيات اجرايي سقفهاي شيبدار به شرح زير است:

الف:  خرپاي فلزي

خرپاي فلزي پس از ساخت، بايد به نحو مناسبي رنگ‌آميزي شود، همچنين بايد دقت نمود كه بال بالايي لايه‌هاي فلزي[۱] در يك شيب و در يك صفحه فرضي قرار گيرند. فاصله لايه‌ها، بايد متناسب با ابعاد ورقها انتخاب شود. در سقفهاي با خرپاي فلزي، بايد خرپاها لااقل در يك طرف كاملاً به كلاف بتن‌آرمه بسته شوند، براي اين كار بايد قبلاً پيچهاي لازم براي اتصال در داخل كلاف بتني قرار داده شود.

ب:   خرپاي چوبي

چوب مورد مصرف در خرپاهاي چوبي، بايد حداكثر ) ۱۹%( رطوبت داشته باشد. اعضاي مختلف خرپاي چوبي در تمام نقاط اتصال بايد با پيچ و مهره و يا اسكوپهاي فولادي محكم به يكديگر بسته شوند (ميخ نمودن ساده اين اضلاع به يكديگر كافي نمي‌باشد). تمامي سطوحي كه با مصالح بنايي تماس دارند، بايد براي محافظت در مقابل رطوبت با قير، قطران يا مواد مناسب ديگري كه مورد تصويب دستگاه نظارت باشد، اندود گردند. در محل تماس خرپاي چوبي با مصالح بنايي يا بتن در تكيه‌گاهها بايد يك لايه مقواي قيراندود، نئوپرين و يا مصالح مشابه آن قرار داده شود. بايد امكان تهويه خرپاهاي چوبي فراهم باشد تا از پيدايش قارچ و ساير آفات چوب جلوگيري شود. جفت كردن قطعات مختلف خرپا، بايد با اصول فني صورت گيرد. ميخهاي لاپه بايد از تمام ضخامت لاپه گذشته و به مقدار لازم در عضو فوقاني[۲] خرپا فرو روند. در ساختمانهاي چوبي كه در معرض برف و باران واقع مي‌شوند، بايد شكل خارجي بنا طوري باشد كه آب باران به سرعت جريان يافته و تخليه شود. خرپاهاي چوبي متوالي، بايد به وسيله اعضاي ضربدري در جهت عمود بر سطح خرپا با يكديگر مرتبط باشند.

پ:   طاق ضربي

چنانچه سازه سقف شيبدار، طاق ضربي باشد و دستور خاصي به منظور آماده نمودن سطح سقف براي پوشش شيبدار صادر نشده باشد، مي‌توان به ترتيب زير عمل كرد: ابتدا قطعات كوچك واسطه از قبيل ناوداني، تيرآهن و قوطي را آماده كرده و روي تيرآهنهاي سقف ضربي جوش مي‌دهند و سپس پرلينها را روي قطعات پروفيل ياد شده، قرار داده و پوشش را اجرا مي‌نمايند.

ت:   سقفهاي بتن‌آرمه شيبدار

اگر سازه سقف شيبدار، بتن‌آرمه باشد، معمولاً در موقع بتن‌ريزي گوه‌هاي چوبي به شكل هرم ناقص در نقاط معيني در دال سقف قرار مي‌دهند تا بعداً بتوان پروفيلهاي آهني را به گوه‌هاي مربوط، متصل و پوشش شيبدار را اجرا نمود. چنانچه گوه‌هاي مورد نظر نصب نشده و يا تدابير ديگري كه بتوان نسبت به نصب پروفيلها اقدام نمود، به عمل نيامده باشد و بخواهند با به كار بردن چكش فشنگي و صفحه فلزي رابط، پروفيلهاي آهني را نصب نمايند، بايد نحوه عمل و نوع فشنگ مورد استفاده به تصويب دستگاه نظارت برسد.

پوشش سقفهاي شيبدار با ورقهاي سيمان ـ پنبه نسوز

الف:  پوشش با ورقهاي موجدار

ورقهاي موجدار طوري روي هم قرار مي‌گيرند كه در جهت موج و در راستاي عمود بر آن همپوشاني لازم را داشته باشند، بنابراين، اين ورقها دو نوع همپوشاني دارند، همپوشاني در جهت موج و همپوشاني در راستاي عمود بر موج.

۱-    همپوشاني در جهت موج

تصوير افقي اين همپوشاني هميشه برابر ۴۷ ميليمتر است كه اصطلاحاً به آن نيم موج مي‌گويند و به هيچ وجه تابع طول ورق، شيب، فاصله تيرريزي و ساير عوامل نمي‌باشد.

۲-    همپوشاني در راستاي عمود بر موج

اين همپوشاني تابع عوامل جوي و شيب سقف است و حداكثر آن ۲۰ سانتيمتر و حداقل آن ۱۰ سانتيمتر مي‌باشد. براي شيبهاي كمتر از (۱۸%)، بايد خمير آب‌بندي[۲] به كار برد. اين خمير بايد در مقابل عوامل جوي از قبيل گرماي شديد، يخبندان و گرد و غبار مقاومت زيادي داشته باشد. خمير مذكور را بايد به صورت نوار به فاصله ۱۵ ميليمتر از حاشيه موج بالا رونده قرار داده و ورق بعدي را با فشار روي آن قرار دهند تا فاصله بين دو ورق كاملاً با خمير پر شود. محلي كه قرار است با خمير آب‌بندي شود، بايد از گرد و غبار كاملاً پاك شده و خشك باشد. در پوشش با شيب كم، حتي‌الامكان بايد از ورقهاي بزرگتر استفاده شود.

۳-    برش گوشه‌هاي ورقها

ورقهاي  و  موج سيمان ـ پنبه نسوز را به طريق برش گوشه‌ها نصب مي‌نمايند. اين روش به اين علت انتخاب شده كه در محل فصل مشترك چهار ورق گوشه، دو ورق وسط در يك سطح قرار گرفته و از به وجود آمدن چهار لايه ورق جلوگيري شود. گوشه ورقها را معمولاً با تيغه مخصوصي كه در نوك آن قطعه الماس مناسب جوش داده‌اند، برش مي‌دهند، علاوه بر آن با قيچي مخصوص برش نيز مي‌توان اين كار را انجام داد.

۴-    جهت نصب ورق

هميشه جهت نصب ورق بر خلاف وزش باد است. نصب هميشه از پايين‌ترين نقطه سقف در جهت عكس وزش باد (كه در هر منطقه بر پايه آمار و تجربيات موجود تعيين مي‌شود) انجام مي‌پذيرد.

۵-    گيره‌ها و وسايل نصب

گيره نصب متناسب با نيمرخ پروفيل لايه انتخاب مي‌شود. گيره را روي موجهاي ۲ و ۵ مي‌بندند و در ورقهاي بزرگ روي تير افقي وسط، بستن يك گيره كافي است. گيره‌ها را معمولاً از فولاد گالوانيزه به قطر ۶ الي ۸ ميليمتر انتخاب مي‌كنند. همراه هر گيره يك عدد مهره شش گوش، يك عدد واشر فلزي و يك عدد واشر قيري به كار برده مي‌شود. در خط‌الرأسها و محل برخورد دو شيب، معمولاً يك عدد تيزه[۳] مناسب قرار داده مي‌شود.

۶-    متعلقات مربوط به ورقهاي موجدار

ورقهاي موجدار آزبست ـ سيمان علاوه بر تيزه، متعلقات ديگري مانند لبه موجدار، لبه دندانه‌دار، اتصال ديواري مستقيم، ورق براي عبور لوله، كلاهك چهار ضلعي و شش ضلعي و كناره ساده دارند كه هريك بايد در جاي خود نصب شوند. پيمانكار بايد كار نصب را به افراد متخصص و مجرب واگذار نمايد.

ب:   پوشش با ورقهاي آردواز

ورقهاي آردواز معمولاً به دو اندازه ۶۰×۳۰ و ۳۰×۲۰ سانتيمتر، توليد و به كار برده مي‌شوند. در نصب اين ورقها رعايت نكات زير ضروري است:

۱-    زيرسازي

زيرسازي ورقهاي آردواز بايد با چوب نراد خارجي (روسي يا مشابه) انجام گردد. بدين منظور ابتدا چهارتراشهاي چوبي را به عرض حدود ۶ سانتيمتر و ارتفاع حدود ۸ سانتيمتر و به فاصله مناسب به امتداد خط بزرگترين شيب سقف قرار مي‌دهند (اين فاصله‌ها را اگر در نقشه‌ها مشخص نشده باشد، مي‌توان حدود ۹۰ الي ۱۰۰ سانتيمتر در نظر گرفت). چهارتراشها را بسته به اينكه سازه سقف، فلزي، چوبي، طاق ضربي، و يا بتن‌آرمه باشد، به نحو مناسبي مطابق جزئيات مندرج در نقشه‌ها به سقف متصل مي‌نمايند. بر حسب اينكه ورقهاي آردواز به ترتيب ۶۰×۳۰ سانتيمتر و يا ۳۰×۲۰ سانتيمتر باشد، چهارتراشهاي كوچكتري به ابعاد حدود ۴ سانتيمتر عرض و ۳ سانتيمتر ارتفاع را در فواصل ۲۰ و ۱۰ سانتيمتر، عمود بر چهارتراشهاي قبلي روي آنها قرار داده و با ميخ مي‌كوبند. پس از اينكه زيرسازي از هر لحاظ آماده شد، ورقهاي آردواز را با رعايت همپوشاني لازم نصب مي‌نمايند، براي نصب هر ورق يك عدد كرامپون[۵] مسي و ۲ عدد ميخ به عنوان عامل اتصال مورد نياز است.

۲-    همپوشاني

همپوشاني طولي اين ورقها،  طول ورق و همپوشاني عرضي،  عرض آن مي‌باشد، به قسمي كه سطح مفيد هر ورق برابر  سطح آن ورق بوده و سطح كل ورقهاي نصب شده، معادل سه برابر سطح پوشش مي‌باشد.

۳-    شيب سقفهاي داراي پوشش آردواز

پ:   پوشش با ورقهاي توسكانا

ابعاد ورقهاي توسكانا ۵/۳۹× ۶/۶۳ سانتيمتر مي‌باشد. براي ديد خوب و سهولت تخليه برف و باران، شيب سقف نبايد كمتر از (۳۰%) باشد. زيرسازي اين ورقها شبيه زيرسازي آردواز مي‌باشد. چهارتراشهاي مورد مصرف، بايد از نوع چوب نراد خارجي (روسي يا مشابه) انتخاب گردد. فاصله چهارتراشهاي اصلي برابر حدود فاصله چهارتراشهاي نظير در مورد ورقهاي آردواز بوده، ولي فاصله چهارتراشهاي فرعي برابر ۳۶ سانتيمتر مي‌باشد. براي هر مترمربع پوشش، ۵۶/۴ عدد توسكانا مورد نياز است و براي بستن ورقهاي ياد شده، پيچ ۱۱ سانتيمتري و براي بستن تيزه آن، پيچ ۱۳ سانتيمتري به كار برده مي‌شود.